پکیج دو مبدله بهتر است یا تک مبدله؟

پیش نیاز مقاله:

مقاله انواع پکیج شوفاژ دیواری

چکیده مقاله:

یکی از سوالاتی که ممکن است هر مصرف کننده پکیج شوفاژ دیواری از خود بپرسد این است که پکیج تک مبدله بهتر است یا پکیج دو مبدله؟؟

شرکت های تولید کننده پکیج دو مبدله در ایران ادعا می کنند که پکج دو مبدله رسوب آهکی کمتری نسبت به تک مبدله خواهد داشت. آیا این ادعا درست است؟

در این مقاله واقعیت های مربوط به پکیج تک مبدله و دو مبدله را مطرح خواهیم کرد. متاسفانه در ایران شرکت های تولید کننده، به صورت عمدی دلایل غیرواقعی برای تولید و عرضه پکیج های دو مبدله ارائه کرده اند.

هرچند که در ایران عرضه پکیج های تک مبدله متوقف شده است ولی مطالعه این مقاله خالی از لطف نخواهد بود.

پس در این مقاله به ذکر دقیق علت طراحی پکیج های دو مبدله می پردازیم. و به صورت خلاصه مزایا و معایب هرکدام را از دید مصرف کننده بیان خواهیم نمود.

در صورت تمایل توصیه می شود که حتما نسل های پکیج شوفاژ دیواری را در مقاله مرتبط مطالعه کنید:

نمای داخلی پکیج تک مبدله
نمای داخلی پکیج دو مبدله
شماتیک تک مبدله
شماتیک دو مبدله

مختصری از تفاوت ساختاری پکیج تک مبدله و دو مبدله:

هدف این مقاله بیان ساختار داخلی پکیج تک مبدله و دو مبدله نیست و این موضوع در مقاله انواع پکیج شوفاژ دیواری آمده است. ولی برای آسان تر شدن فهم موضوع کارکرد این دو پکیج در حالت گرمایش و بهداشتی آورده شده است:

پکیج شوفاژ دیواری تک مبدله:

شماتیک کارکرد پکیج دو مبدله در حالت آبگرم بهداشتی
شماتیک پکیج تک مبدله در حالت آبگرم بهداشتی
شماتیک کارکرد پکیج تک مبدله در حالت فعال بودن مود گرمایش
شماتیک پکیج تک مبدله در حالت گرمایش

پکیج شوفاژ دیواری دو مبدله:

شماتیک پکیج دومبدله در حالت گرمایش
شماتیک کارکرد پکیج دو مبدله در حالت آبگرم بهداشتی
شماتیک پکیج دومبدله در حالت آبگرم بهداشتی

تاریخچه به وجود آمدن پکیج دو مبدله:

در سال 2006 یک استاندارد در اروپا تدین شد به شماره استاندارد EN13203 که دارای دو قسمت 1و 2 بود با عنوان استاندارد Gas-fired domestic appliances producing hot water not exceeding 70kW Heat input، که در آن تمامی وسایل گازی تولید آبگرم که توان آن ها کمتر از 70 کیلووات باشد مورد بررسی قرار می گیرد. در قسمت اول این استاندارد و در جدول شماره 2 از قسمت 5.3.1 با عنوان «پروسه طبقه بندی» یا Classification Procedure، عنوانی با نام «ستاره آبگرم بهداشتی» مطرح شده و وسایل گازسوزی که وظیفه تولید آبگرم بهداشتی را بر عهده دارند، به چهار دسته «بدون ستاره»، «یک ستاره»، «دوستاره» و « سه ستاره» طبقه بندی می گردند.

نمونه کاتالوگ پکیج و نشان دادن ستاره آبگرم در آن
کاتالوگ پکیج آریستون مدل BSII

ستاره آبگرم بهداشتی چیست و چه ارتباطی با پکیج تک مبدله و دو مبدله دارد؟

طبق تصویر زیر، 6 تست مختلف روی وسایل گازسوز (آبگرمکن یا پکیج و یا حتی دیگ) صورت می گیرد و هر تست مطابق جدول نمره ای گرفته و جمع این نمرات مشمول طبقه بندی ستاره آبگرم بهداشتی می شود.

این شش تست عبارتند از:

1- زمان انتظار:

بدین معنی که از زمان بازکردن شیر آب، تا زمانی که اختلاف دمای آب خروج و ورود 45 درجه سانتیگراد/کلوین باشد.

2- تفاوت دمایی در دو دبی متفاوت:

یکبار در 70% دبی نامی دستگاه و یکبار در 95% دبی نامی دستگاه، در مدت حدود 2 دقیقه متوسط دمای آب خروجی اندازه گیری  می شود و تفاوت این دو دما مد نظر است.

3- نوسان دما در دبی ثابت:

دو تست در این مرحله انجام می گیرد و هر کدام از این دوتست که اختلاف دمایی بیشتری را نشان دهد لحاظ می گردد: تست اول در حدود دبی نامی دستگاه تنظیم می گردد و نوسان دما در بازه دو دقیقه ثبت می شود و در تست دوم، دستگاه در دبی 5 لیتر بر دقیقه به نحوی که اختلاف دمای ورود و خروج 45 درجه سانتیگراد/کلوین باشد، در این حالت دما در بازه دو دقیقه ثبت می گردد و اختلاف حداقل و حداکثر دما، در این بازه ثبت می شود.

4- زمان تثبیت دمای آبگرم، در دبی های مختلف:

این تست در سه مرحله انجام می شود. مرحله اول، دستگاه در 95% دبی نامی دستگاه تنظیم می شود، طی این مدت زمان نوسان دمای آب خروجی نباید بیشتر از 5 درجه سانتیگراد باشد. در مرحله 2، دبی به 70% دبی نامی دستگاه کاهش داده می شود، مدت زمانی که دستگاه نیاز دارد تا به دمای خروجی قبلی برسد محاسبه می گردد. در مرحله سوم، دستگاه به تنظیمات مرحله اول باز می گردد، و این زمان هم که دستگاه به دمای خروجی اول برس محاسبه می گردد. طولانی ترین زمان بین مرحله 2 و 3 ملاک عملکرد قرار می گیرد.

5- حداقل دبی کارکرد دستگاه:

دستگاه در حداقل دبی راه انداز دستگاه که توسط سازنده ادعا شده قرار می گیرد. اول اینکه در آن دبی دستگاه باید کارکرد داشته باشد و طی زمان 7 دقیقه، دمای آب گرم خروجی نباید بیشتر یا کمتر از 5 درجه سانتیگراد/کلوین با دمای اظهار شده توسط سازنده تفاوت داشته باشد.

6- نوسان دما مابین خروج های موفق آبگرم:

در این تست پکیج در دبی نامی اعلامی از سمت سازنده تنظیم شده و روشن می گردد تا به حالت پایدار دمایی برسد، پس از آن شیر خروجی دستگاه به سرعت بسته شده و 10 ثانیه پس از آن شیر مجددا باز میگردد و در خروجی دستگاه یک سنسوردر مرکز جریان جانمایی می شود و حداکثر دما را اندازه گیری می نماید. برای بار بعدی زمان بسته بودن شیر 20 ثانیه لحاظ می گردد و مجددا حداکثر دما بعد از شروع بکار مجدد دستگاه اندازه گیری می شود. این زمان همچنان ده ثانیه ده ثانیه اندازه گیری می شود و حداکثر اختلاف دما با دمای حالت پایدار مد نظر قرار خواهد گرفت.

اگر تا اینجای کار سخت بود و چیزی متوجه نشدید اصلا نگران نباشید چون خیلی با موضوع استاندارد کاری نداریم.

جدول طبقه بندی وسایل تولید آبگرم برای اطلاق ستاره آبگرم بهداشتی
فاکتور F برای اطلاق ستاره آبگرم بهداشتی برای وسایل گازسوز

خوب در مورد هر دستگاه این تست انجام می شود و مطابق با هر تست و جدولی که در شکل بالا آمده امتیازات هر قسمت در ستون سمت راستی (که وزن و اهمیت آن پارامتر هستند) ضرب می شود و جمع همه اعداد را محاسبه می کنند و مطابق جدول پایینی ستاره آبگرم به دستگاه تعلق می گیرد.

خوب حالا در مورد پکیج:

در تست اولی که زمان خروج آبگرم بعد از درخواست هست، آبگرمکن های مخزن دار بهترین نتیجه را دارند چرا که بلافاصله بعد از بازکردن دستگاه، آبگرم خروجی خواهند داشت و اصولا زمانی کمتر از 5 ثانیه دارند و در نتیجه سه امتیاز بدست می آورند که با ضرب آن در وزن 4 (به شکل دقت شود) 12 امتیاز کسب می کنند.

می دانیم که در پکیج ها، از زمانی که شیر آب توسط مصرف کننده باز می شود تا فرایندهای کنترلی و داخلی پکیج انجام شود و شعله تشکیل شود بین 6 تا 7 ثانیه حداقل طول می کشد یعنی پکیج های تک مبدله، از ستون دوم نمره قبولی می گیرند (یعنی زیر 35 ثانیه) و با احتساب امتیاز 2 که در عدد 4 ضرب می شود نمره 8 را می توانند از آیتم شماره 1 کسب کنند.یعنی ناخدآگاه پکیج های تک مبدله 4 امتیاز از دست می دهند.

اگر دستگاهی در همه تست ها بهترین نمره یعنی نمره 3 را کسب کند، واین آیتم ها در وزن های ستون راستی ضرب شوند حداکثر نمره ای که می توانند کسب کنند عدد 42 خواهد بود. با نگاهی به جدول دوم، متوجه خواهید شد که برای کسب نشان سه ستاره، باید امتیازی بالاتر از 40 آورد که در تمامی پکیج های تک مبدله در دنیا با توجه به از دست دادن آن 4 نمره (اختلاف 12 و 8) این مهم، غیر ممکن است. پس در دنیا هیچ پکیج تک مبدله ای امکان ندارد سه ستاره آبگرم بهداشتی کسب نماید.

نکته مهم: ممکن است که بگویید: خوب، پکیج دو مبدله هم همانند پکیج تک مبدله، از زمان باز شدن شیر آبگرم تا خروج آبگرم از دستگاه همان زمان 6 تا 7 ثانیه بلکه کمی بیشتر (بعلت تغییر وضعیت شیر سه راهه) زمان خواهد برد. حرف شما کملاً درست است ولی ادامه مطلب را به دقت دنبال نمایید.

برای اینکه مطلب را درست و اصولی متوجه شوید، بیایید خود را به عنوان نیروی تحقیق و توسعه یک شرکت تولید کننده پکیج در نظر بگیریم.

یک استانداردی تدوین شده و مدیر بازاریابی شرکت از شما می خواهد که شما باید محصولی طراحی و تولید کنید تا بتواند سه ستاره آبگرم بهداشتی را دریافت نماید.

در ابتدای امر این ناممکن است. ولی بیایید به یک نکته توجه کنیم:

زمانی که پکیج در حالت تابستانه کار میکند (یعنی فصل گرماست و گرمایش رادیاتورها نیازی نیست) و یا حتی در حالت زمستانه است ولی دمای رادیاتورها به اندازه کافی بالا رفته و شعله قطع شده است و همزمان هیچ مصرف کننده آب بهداشتی وجود ندارد (یعنی شیر آبگرم باز نیست)، اگر بتوانیم به نحوی کاری بکنیم که 6 یا 7 ثانیه ای که در زمان باز شدن شیر نیاز است تا شعله شکل گرفته و آبگرم تولید کند، این مدت زمان آبگرم داشته باشیم، میتوان این امتیاز را کسب کرد و ستاره آبگرم برای محصول جدید را کسب کنیم.

جواب همینجاست:

در پکیج های دو مبدله که یک مبدل صفحه ای وجود دارد (مبدل ثانویه پکیج در پکیج های دو مبدله)، زمان هایی که گرمایش نیاز نیست و شعله آبگرم قطع است، می توان با گرم نگه داشتن مبدل ثانویه (یعنی چرخاندن آب در مسیر اصلی یا همان Primary circuit)، مبدل ثانویه را گرم نگاه داشت تا در زمان باز شدن آبگرم بهداشتی، گرمایش اولیه را به آب داد تا در زمانی سریعتر آبگرم از دستگاه خارج شود چرا که بعد از گرم شدن اولیه آب، شعله تشکیل شده و ادامه کار را انجام خواهد داد.

مشکل حل شد. پس با این تکنیک می توان استاندارد سه ستاره آبگرم بهداشتی را کسب کرد.

پس تنها هدف از تولید نسل پکیج های دومبدله، در ابتدا، بدست آوردن سه ستاره آبگرم بهداشتی بوده ولا غیر. ولی بعد از انجام پروژه مزایا و معایبی نیز پیدا شده است

مزایای پکیج دو مبدله:

  • چون مبدل اصلی در پکیج های تک مبدله و دو مبدله از جنس مس است و مس بیشتری در پکیج های تک مبدله نیاز است، علی رغم اینکه قطعات بیشتری در پکیج دو مبدله وجود دارد، ولی قیمت تمام شده پکیج دو مبدله به مراتب ارزان تر از پکیج تک مبدله است و شرکت ها تمایل به تولید این محصول دارند.
  • وجود یک مبدله دوکاره (bi-thermic) در پکیج های تک مبدله، ریسک بالاتری دارد. بدین معنی که در صورت خرابی هر مسیر (چه گرمایش و چه بهداشتی) کل مبدل باید تعویض شود.
  • رسوب برداری توسط اسید از مس (مبدل دوکاره در پیج تک مبدله) خرابی و آسیب بیشتری به مس در مقایسه با استیل (مبدل ثانویه پکیج دو مبدله) خواهد رساند.

معایب پکیج دو مبدله:

  • پمپ دستگاه چه در تابستان و چه در زمستان در حال کار است در نتیجه عمر مفید پمپ در پکیج دو مبدله کمتر خواهد بود.
  • در نتیجه مورد اول، مصرف برق دستگاه دومبدله از تک مبدله بیشتر خواهد بود.
  • تعداد قطعات در پکیج دو مبدله بیشتر از تک مبدله هست، در نتیجه ریسک خرابی قطعات در دو مبدله بیشتر از تک مبدله خواهد بود.
  • مسیر عبور آب در مبدل صفحه ای (مبدل ثانویه) تنگ تر و باریک تر از مسیر عبور آب در مبدل اصلی پکیج تک مبدله هست و در نتیجه بر خلاف ادعای تولید کنندگان، احتمال رسوب گرفتن در پکیج دو مبدله بیشتر خواهد بود.
  • در زمان نگارش این مقاله هیچ پکیج دو مبدله ساخت ایران، قابلیت تامین سریع آبگرم بهداشتی ندارد.

نکته مهم:

این استاندارد باعث شد که شرکت های اروپایی برای به دست آوردن امکان سه ستاره، دست به طراحی پکیج های دو مبدله را بزنند و این به هیچ عنوان به این معنا نیست که تمامی پکیج های دومبدله بازار این امکان را دارند و در زمان نگارش این مقاله، هیچکدام از پکیج های تولید داخل، قابلیت تامین سریع آبگرم بهداشتی بلافاصله بعد از بازشدن شیر را دارا نیستند.

واضح است که این امکان باعث بالاتر رفتن مصرف گاز و برق دستگاه خواهد شد ولی این امکان باعث فراهم شدن شرایط آسایش در زمان برداشت آبگرم بهداشتیمی شود. این امکان در پکیج های وارداتی ایران با نام های مختلفی شناخته می شود که به طور مثال در پکیج های تولید شرکت آریستون ایتالیا در دو مدل کلاس و جنوس با نام قابلیت COMPORT شناخته می شود. در بعضی دستگاه ها قابلیتی با نام کامفورت وجود دارد (مثلا نیواستار شرکت ایساتیس) که هیچ ربطی به این قابلیت نداشته و تشابه اسمی است.

ستاره آبگرم در پکیج ALTEAS ساخت آریستون، در ظرفیت های مختلف
دسترسی سریع به محتوا

دیدگاه کاربران:

14 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید