شناخت افت فشار، شناخت هد و دبی پمپ
در این مقاله سه روش صحیح لوله کشی مدار شوفاژ را به تفکیک بررسی خواهیم کرد و به تفکیک، مزایا، معایب و کاربرد هریک عنوان خواهد شد.
این سه روش عبارتند از تک لوله ای، دو لوله ای با برگشت مستقیم و تک لوله ای با برگشت معکوس.
به عنوان مقدمه، سیستم های لوله کشی باز و بسته و همچنین سیستم تک گذر و گردشی تعریف و معرفی میگردد.
در این سیستم، آب به سوی یک مخزن که به هوای باز راه دارد، جریان می‌یابد (مانند برج خنک کننده و ایرواشر) و لوله کشیی آب شرب.
در این سیستم، جریان آب در هیچ نقطه‌ای در معرض هوای آزاد قرار نمی‌گیرد. چنین سیستم‌هایی در دو نوع منبع انبساط باز و بسته ارائه می شوند که در نوع منبع انبساط باز، شامل یک منبع انبساط هستند که با هوای آزاد در ارتباط است، ولی سطح آبی که در معرض هوای آزاد است قابل توجه نیست.
سیستم‌های لوله‌کشی از جهت دیگر نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند.
۱. سیستم تک گذر: در این سیستم، آب یک بار از وسیله‌ای عبور نموده و تخلیه میگردد که تجهیزات بکار رقته در مسیر آب گرم بهداشتی (آبگرم مصرفی) از این نوع هستند.
۲. سیستم گردشی: در این سیستم آب پس از رسیدن به وسیله مورد نظر تخلیه نمی‌شود بلکه توسط یک مدار لوله‌کشی، بین مبدل حرارتی و مبدأ حرکت خود که می‌تواند یک پکیج باشد، گردش می‌کند. گردش آب می‌تواند تحت نیروی ترموسیفون ناشی از اختلاف وزن مخصوص آب گرم رفت و برگشت یا به صورت اجباری توسط پمپ صورت گیرد. هر دو سیستم فوق ممکن است باز یا بسته باشند.
در این سیستم، که یکی از روش های صحیح لوله کشی شوفاژ است، تنها یک لوله وظیفه انتقال و بازگرداندن آب مدار بسته رو بر عهده دارد و دقیقا همان لوله ای که از سمت منبع تولید آب گرم شوفاژ (همانند پکیج شوفاژ دیواری) به سمت مصرف کننده های حرارت (همانند رادیاتور، فن کویل و ..) حرکت می کند وظیفه برگرداندن آب به منبع تولید حرارت را خواهد داشت.
دقت گردد که در هنگام اتصال سیستم لوله کشی شوفاژ به رادیاتور، حتما نیاز به ایجاد انشعاب دوم و ادامه خط لوله به رادیاتور بعدی است و اگر تنها لوله به رادیاتور وارد شده و در سمت دیگر خارج گردد، به این نوع اتصال، اتصال به صورت سری اطلاق می گردد که کاملا غلط است، چرا که با بستن شیر ورودی به رادیاتور، مسیر حرکت آب کلا قطع شده و کل سیستم متوقف خواهد شد.
محاسن لوله کشی تک لوله ای:
معایب لوله کشی مستقیم:
در این روش، که دومین روش صحیح لوله کشی شوفاژ است، بر خلاف روش قبلی، آبرسانی توسط دو لوله مستقل با نام های لوله رفت (Flow Pipe) و لوله برگشت (Return Pipe) انجام می شود. پرواضح است که خط لوله رفت دارای دمای بالاتر و خط لوله برگشت دارای دمای پایین تر است. این نوع لوله کشی خود بر دو نوع است:
در این روش لوله کشی شوفاژ، یک خط لوله به عنوان خط لوله رفت، از قسمت دمابالای تولید کننده حرارت (بطور مثال پکیج شوفاژ دیواری) به سمت توزیع کننده حرارت در فضا (Heat Emitter) همانند رادیاتور کشیده می شود و یک خط لوله برگشت، به عنوان جمع کننده آبی که حرارت خود را در رادیاتور از دست داده است، در نظر گرفته می شود. نحوه اتصال رادیاتور ها (یا هر توزیع کننده حرارت دیگری همانند فن کویل و…) به خط لوله رفت و برگشت شوفاژ همانگونه که در شماتیک زیر نمایش داده شده است، بدین صورت است که به ترتیب نزدیک شدن هر خط لوله به رادیاتورها یک انشعاب به لوله رفت و یک انشعاب به لوله برگشت شوفاژ متصل خواهد شد.
در حالت برگشت مستقیم، قطر لوله برگشت در تمام طول مسیر برابر قطر لوله رفت متناظر خواهد بود.
در صورت طولانی شدن مسیر لوله کشی به علت اینکه رادیاتورهای نزدیک تر، جمع طول لوله رفت و برگشت کمتری نسبت به رادیاتورهای دورتر خواهند داشت، و در نتیجه افت فشار کمتری را نسبت به رادیاتورهای دورتر پیدا خواهند کرد، آب بیشتری در رادیاتورهای نزدیک تر نسبت به رادیاتورهای دورتر در حال چرخش خواهد بود و درنتیجه رادیاتورهای نزدیک نسبت به رادیاتورهای دورتر گرمتر خواهند بود.
در نتیجه علت سرد بودن بعضی از رادیاتور ها که اتفاقا این رادیاتورها در ترتیب و توالی قرارگیری نسبت به پکیج شوفاژ دیواری دورترینند، این است که جمع طول رفت و برگشت این رادیاتورها بالاترین عدد نسبت به رادیاتورهای نزدیک به پکیج شوفاژ دیواری می باشد.
توجه شود که به هیچ عنوان نصب پمپ اضافی راهکار درستی برای حل مشکل سرد بودن رادیاتورهای دورتر نیست، چرا که در صورت نصب پمپ اضافه بصورت سری باعث تداخل عملکرد با پمپ تعبیه شده داخلی در پکیج شوفاژ دیواری خواهد بود و با توجه به تفاوت هد (Head) و دبی (Flow Rate) پمپ اضافی نصب شده با پمپ درون پکیج شوفاژ دیواری، پمپ ضعیف تر به سرعت تخریب خواهد شد و فارغ از این علت، نصب پمپ اضافی پاک کردن صورت مسئله خواهد بود چرا که ما با این کار هد سیستم را به حدی افزایش می دهیم که ناکارمدی سیستم لوله کشی را پوشش دهیم و همچنان گرم تر بودن رادیاتورهای نزدیک تر نسبت به دورترین ها را خواهیم داشت.
برای حل این مشکل می توان از دو روش اقدام نمود:
در این روش کافی است که از محل شیر برگشت رادیاتور، و توسط آچار آلن، دریچه شیر برگشت رادیاتور را تنظیم نماییم:
بدین صورت که دریچه شیر برگشت در رادیاتورهای نزدیک تر را تنگ تر و رادیاتورهای دورتر دریچه بازتری داشته باشند تا از این روش بتوانیم به صورت دستی، افت مسیر همه رادیاتورها را هم اندازه نموده تا در نتیجه گرمای همه رادیاتورها همانند هم گردد.
اگر بخواهیم این مهم را بصورت دقیق تر انجام دهیم، نیاز است که در قسمت ورودی و خروجی هر رادیاتور یک گیج فشار نسبت گردد تا تغییرات هنگام تنگ تر کردن دریچه هر رادیاتور، عدد اختلاف هر دو گیج فشار پایش شود و این عدد اختلافی در همه رادیاتورها کاملا یکسان شود. پس از اتمام بالانس کردن سیستم می توان گیج های فشار را از سیستم باز نمود.
شایان ذکر است که استفاده از گیج فشار برای این کار، بسیار زمان بر می باشد و از سختی بالایی برخوردار می باشد.
بالانس نبودن سیستم مخصوصا در صورت طولانی بودن مسیر لوله کشی و درنتیجه عدم توازن دمایی در رادیاتور ها.
بالانس نبودن سیستم مخصوصا در صورت طولانی بودن مسیر لوله کشی و درنتیجه عدم توازن دمایی در رادیاتور ها.
در این روش لوله کشی، یک خط لوله به عنوان خط لوله رفت، از قسمت دمابالای تولید کننده حرارت (بطور مثال پکیج شوفاژ دیواری) به سمت توزیع کننده حرارت در فضا (Heat Emitter) همانند رادیاتور کشیده می شود و یک خط لوله برگشت، به عنوان جمع کننده آبی که حرارت خود را در رادیاتور از دست داده است، در نظر گرفته می شود. نحوه اتصال رادیاتور ها (یا هر توزیع کننده حرارت دیگری همانند فن کویل و…) به خط لوله رفت و برگشت همانگونه که در شماتیک زیر نمایش داده شده است، بدین صورت است که اتصال لوله رفت به خط لوله، همانند روش مستقیم به ترتیب متصل می گردند ولی لوله برگشت آخرین راداتور اولین لوله متصل شده به خط برگشت خواهد بود. در نتیجه در سیستم با برگشت معکوس، طول مسیر گردش آب در لوله های رفت و برگشت برای تمام توزیع کننده های حرارتی (همانند رادیاتور، فن کویل، کانوکتور و…) یکسان است.
بالانس بودن فشار سیستم و عدم نیاز به اعمال تنظیمات اضافی برای اینکه دما در رادیاتورها یکسان شود. این نوع لوله کشی، در صورت امکان پیاده سازی، بهترین لوله کشی شوفاژ برای منازل می باشد و بهترین نتیجه از حیث یکسان بودن دما در کل فضای نصب، می باشد.
نیاز به دانش فنی تاسیسات جهت انجام محاسبه سایز لوله در هر قسمت سیستم (به مقاله محاسبات سایز لوله شوفاژ مراجعه شود).
12 پاسخ
سلام ممنونم از توضیحاتون
سلام ایده جالبی و خیلی مقرون به صرفه هست
سلامی مجدد
ببخشید درباره سوال قبلی و محاسبه تعداد رادیاتور می خواستم ببینم در صورت امکان آیا راه ارتباطی وجود دارد عکس نقشه خانه را بفرستم تا از مشورت شما کمک بگیرم
با سلام و پوزش از تاخیر در پاسخ
برای ارتباط با ایمیل زیر،ارتباط بگیرید:
v.yaghmaie@pyaco.ir
با سلام
آیا برای سه تا رادیاتور 120 و یک 80 روش معکوس مناسبه و اینکه سایز لوله را می توان در این کار در تمام مسیر 3/4 اینچ در نظر گرفت طول مسیر هم دورتادور 30 متر می باشد
با سلام و درود
تعداد. ادیاتورها و ابعادشون منعی برای اجراشون بصورت مستقیم و معکوس نداره. در نتیجه جواب سوال شما مثبت است.
دقت کنین که محاسبه و اعمال قطر لوله مورد نیاز نیاز به جدول خوانی و تخصص داره ولی در ابعاد خانگی و غیر حساس می تونیم بصورت سرانگشتی حساب کنیم. در مورد سوال شما بنظر سایز ۳/۴ اینچ (۲/۵) مناسبه.
………………………..
درود شبانگاهی
1- خسته نباشید.
2- لطفا رفرنس بدهید و بدین ترتیب اعتبار مقاله را افزون فرمایید.
3- لطفا از تصاویر واضح و واقعی بیشتر استفاده فرمایید.
4- لطفا از مولتی مدیا بیشتر بهره بگیرید.
5- بیشتر مخاطبان شما، تعمیرکاران و تکنسین های فنی هستند، لذا لطفا تصاویری که اشتباهات سهوی برخی از همکاران را در لوله کشی نشان دهد و موجب صدمات و لطمات به سیستم انرژی و ناخشنودی مشتریان شده، در متن بگنجانید که بسیار عبرت آموز است. محققان علوم شناختی می‌گویند ارزش یک تصویر خوب، معادل دو هزار کلمه است.
6- با تجدید احترام.
7- موفق باشید و سربلند.
……………………………….
جناب آاقای سرپاک
با سلام و تشکر از پیام محبت آمیز حضرتعالی
-در مورد رفرنس مقالات، اطاعت امر و سعی میشه در مورد مطالب اقتباسی، من بعد این مورد لحاظ گردد.
-در مورد تصاویر، با توجه به محدودیت امکانات و محدودیت زمانی مجموعه تهیه تصاویر تا این لحظه ناممکن بوده و بدینوسیله از تمامی همکاران دعوت میشه جهت همکاری با پیاکو جهت تهیه چنین تصاویر و ویديوهایی اعلام آمادگی کنن. لازم به ذکر است که این همکاری هزینه ای را بر همکاران متحمل نخواهد شد و هزینه های احتمالی بر عهده پیاکو است. (کافی است در پایین صفحه اصلی سایت، از قسمت انتقادات و پیشنهادات اعلام آمادگی نمایند)
-بر اساس دسته بندی پیاکو مطالب ویدیویی با نام آموزش و مطالب بیشتر متنی با نام مقاله ارائه خواهد شد.
-در مورد اشتباهات سهوی، ذکر مطالب مخرب، با توجه به پیشنهاد شما در دستور کار قرار میگیره ولی باز همانند مورد ذکر شده، تهیه تصاویر نیازمند همکاری سروران است.
با تشکر مجدد از حسن نظر و نکته سنجی حضرتعالی
درود
سلام مهندس ،جهت 6 رادیاتور خانگی چه نوع لوله کشی مناسبه وقطر لوله رفت وبرگشت چه سایز باشه .با تشکر
با سلام ودرود. همونطور که توی مقاله ذکر شد هر نوع راهکاری محاسن و معایب خود را. اره و یک روش یا راه کلی وجود نداره. شخصا اگه برای شما امکان پذیر باشه، روش معکوس رو می پسندم. در مورد سایز لوله یه مقاله جدید توی سایت هست به اسن «صفر تا صد محاسبات گرمایش» که برای جواب سوالتون توصیه میکنم بصورت کامل مطالعه کنین (از چند بخش مختلف تشکیل شده).
بازم اگر مشکلی بود در خدمتتون هستم.
سلام .جناب اقای مهندس یغمایی ممنون از مطالب و ویدیوهای اموزشی که به اشتراک میگذارید بسیار مفید واموزنده هستند
جناب آقای رحیمی
با سلام و درود
خواهش میکنم و چیزی جز انجام وظیفه نیست. امیدوارم که مطالب در خور و بایسته باشه و بتونیم مطالبی مفید و کاربردی ارائه بدیم.
نظرات شما سروران و ارائه پیشنهاد در مورد مطالب آموزشی میتونه خیلی به ما در جهت دهی مطالب خیلی سازنده باشه.
با تشکر