شناخت افت فشار، شناخت هد و دبی پمپ
در این مقاله، به بررسی و مقایسه روش‌های مختلف لوله‌کشی شوفاژ پرداخته‌ایم که تأثیر مستقیمی بر کارایی و بهره‌وری سیستم‌های گرمایشی دارند. دو روش اصلی لوله‌کشی که به تفصیل توضیح داده شده‌اند، شامل سیستم تک‌لوله‌ای و سیستم دولولهای هستند. در سیستم دولولهای، روش‌های برگشت مستقیم و برگشت معکوس برای توزیع حرارت بررسی شده است. هر یک از این روش‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و انتخاب مناسب بستگی به نیاز و شرایط پروژه دارد. در این مقاله، علاوه بر تحلیل هر روش، به چالش‌هایی مانند توازن دمایی در رادیاتورها و راه‌حل‌های بالانس فشار اشاره کرده‌ایم. اگر به دنبال راه‌حلی مؤثر برای نصب سیستم‌های شوفاژ با کارایی بهینه هستید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.
سیستم‌های لوله‌کشی شوفاژ از نظر ساختار و عملکرد به دو دسته باز و بسته تقسیم می‌شوند.
در سیستم باز، آب با یک مخزن در ارتباط است که به هوای آزاد راه دارد. این نوع سیستم‌ها معمولاً در تجهیزاتی مثل برج خنک‌کننده و ایرواشر به‌کار می‌روند. ویژگی شاخص سیستم‌های باز، سادگی طراحی و امکان تنظیم فشار از طریق سطح مخزن است.
مزایا:
معایب:
نکته تخصصی: در سیستم‌های باز، به دلیل تبخیر سطحی آب در مخزن، باید به‌طور مداوم سطح آب کنترل و آب جبرانی تأمین شود.
در سیستم بسته، آب در هیچ مرحله‌ای با هوای آزاد تماس پیدا نمی‌کند و گردش آب در یک مدار کاملاً بسته صورت می‌گیرد.
در این سیستم، آب فقط یک بار از تجهیزات عبور کرده و سپس تخلیه می‌شود. سیستم تک‌گذر معمولاً در تأسیسات آب گرم بهداشتی و تجهیزاتی که نیاز به آب تازه دارند به کار می‌رود.
ویژگی‌های سیستم تک‌گذر:
در این سیستم، آب به‌طور مداوم در یک مدار بسته گردش می‌کند و پس از عبور از مبدل حرارتی یا رادیاتور، دوباره به مبدأ (مانند پکیج یا بویلر) بازمی‌گردد. گردش آب در سیستم گردشی می‌تواند به دو روش انجام شود:
مزایای سیستم گردشی:
نکته تخصصی: در سیستم‌های گردشی، استفاده از پمپ‌های دور متغیر می‌تواند باعث بهینه‌سازی مصرف انرژی شود و عملکرد سیستم را در فشار و دماهای مختلف تنظیم کند
برای انتخاب بهترین روش لوله‌کشی شوفاژ، باید به عواملی مثل نوع ساختمان، ظرفیت حرارتی مورد نیاز و هزینه‌های اجرا و نگهداری توجه کرد:
نتیجه‌گیری:
انتخاب بهترین روش لوله‌کشی شوفاژ به نیازهای خاص پروژه بستگی دارد. در ساختمان‌های کوچک، استفاده از سیستم باز به دلیل هزینه کمتر می‌تواند مناسب باشد، درحالی‌که در پروژه‌های بزرگ و پیشرفته، سیستم بسته با گردش اجباری بهترین عملکرد را از نظر راندمان و صرفه‌جویی در انرژی ارائه می‌دهد.
در سیستم تک‌لوله‌ای، که یکی از روش‌های صحیح لوله‌کشی شوفاژ محسوب می‌شود، تنها یک لوله وظیفه انتقال آب گرم و بازگرداندن آب سرد در مدار بسته را بر عهده دارد. به عبارتی، همان لوله‌ای که از منبع تولید آب گرم شوفاژ (مانند پکیج شوفاژ دیواری یا بویلر) به سمت مصرف‌کننده‌های حرارت (مانند رادیاتور، فن‌کویل و …) حرکت می‌کند، وظیفه بازگشت آب به مبدأ را نیز بر عهده دارد.
نحوه اتصال در سیستم تک‌لوله‌ای
نکته حائز اهمیت در اجرای این سیستم، ایجاد انشعاب دوم برای اتصال به رادیاتور بعدی است. درصورتی‌که تنها یک لوله به رادیاتور وارد شده و از سمت دیگر خارج گردد، این نوع اتصال به‌صورت سری خواهد بود. اتصال سری کاملاً غلط و غیراستاندارد است، زیرا:
مزایای سیستم تک‌لوله‌ای
سادگی طراحی: سیستم تک‌لوله‌ای از طراحی ساده‌تری نسبت به سایر روش‌ها برخوردار است.
معایب سیستم تک‌لوله‌ای
در سیستم دولولهای، که به‌عنوان دومین روش استاندارد و صحیح لوله‌کشی شوفاژ شناخته می‌شود، انتقال آب گرم و بازگشت آب سرد از طریق دو لوله مستقل به نام‌های لوله رفت (Flow Pipe) و لوله برگشت (Return Pipe) صورت می‌گیرد. در این روش، آب گرم با دمای بالا از طریق لوله رفت به رادیاتورها منتقل شده و پس از کاهش دما، از طریق لوله برگشت به منبع حرارتی بازمی‌گردد.
ویژگی‌های سیستم دولولهای
در این روش، مسیر لوله برگشت هر رادیاتور به‌طور مستقیم و به کوتاه‌ترین شکل ممکن به منبع حرارت بازمی‌گردد.
مزایا:
معایب:
در این روش، مسیر برگشت رادیاتورها به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که طول مسیر لوله‌کشی برای تمام رادیاتورها یکسان باشد. به بیان دیگر، رادیاتور اول در مسیر رفت، آخرین رادیاتور در مسیر برگشت خواهد بود.
مزایا:
معایب:
انتخاب بین سیستم تک‌لوله‌ای و دولولهای به عوامل متعددی بستگی دارد:
در این روش از لوله‌کشی شوفاژ، از یک لوله به عنوان خط لوله رفت برای انتقال آب گرم از مبدل حرارتی (نظیر پکیج شوفاژ دیواری) به رادیاتورها یا سایر توزیع‌کننده‌های حرارت (مانند فن‌کویل، کانوکتور و …) استفاده می‌شود. همچنین، یک خط لوله برگشت به منظور جمع‌آوری آب با دمای کاهش‌یافته از توزیع‌کننده‌های حرارتی و بازگرداندن آن به منبع تولید حرارت طراحی می‌گردد.
در سیستم برگشت مستقیم، به هنگام عبور آب از رادیاتورها، آب موجود در نزدیک‌ترین رادیاتورها (به منبع حرارت) به دلیل کاهش افت فشار مسیر، جریان بیشتری را دریافت کرده و دمای بالاتری خواهند داشت. در مقابل، رادیاتورهای دورتر به دلیل طول بیشتر مسیر رفت و برگشت، افت فشار بیشتری تجربه کرده و کمتر گرم می‌شوند.
در سیستم لوله‌کشی با برگشت معکوس، خط لوله رفت از منبع حرارت به رادیاتورها به ترتیب متصل می‌شود. اما بر خلاف روش برگشت مستقیم، در این سیستم اولین رادیاتور در مسیر لوله رفت، آخرین رادیاتور در مسیر لوله برگشت خواهد بود. به عبارت دیگر، طول مسیر آب برای تمامی رادیاتورها در خطوط رفت و برگشت یکسان خواهد بود.
این ویژگی‌ها باعث می‌شود که سیستم برگشت معکوس برای منازل و فضاهای کوچکی که از رادیاتور به عنوان توزیع‌کننده حرارت استفاده می‌کنند، بهترین انتخاب باشد.
انتخاب روش لوله‌کشی مناسب برای سیستم‌های شوفاژ به پارامترهای مختلفی مانند طول مسیر لوله‌کشی، نوع و تعداد رادیاتورها، و نیاز به بالانس فشار بستگی دارد. در سیستم تک‌لوله‌ای، اجرای ساده‌تر و هزینه پایین‌تری وجود دارد، اما ممکن است مشکلاتی چون عدم توازن دمایی بین رادیاتورها پیش آید. در سیستم دولولهای، روش‌های برگشت مستقیم و برگشت معکوس به ترتیب مزایای مختلفی دارند، اما برای دستیابی به عملکرد مطلوب، نیاز به دقت در طراحی و بالانس فشار سیستم است. در مجموع، برای سیستم‌های کوچک‌تر، روش‌های ساده‌تری مانند برگشت مستقیم کاربردی‌تر هستند، در حالی که در سیستم‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر، روش‌های برگشت معکوس با استفاده از تجهیزات بالانسینگ ولو توصیه می‌شود. مهم‌ترین نکته در انتخاب روش، توجه به ایجاد تعادل حرارتی در تمام نقاط سیستم است تا دمای رادیاتورها به صورت یکنواخت توزیع شود.
در سیستم لوله‌کشی با برگشت معکوس، خط لوله رفت از منبع حرارت به رادیاتورها به ترتیب متصل می‌شود. اما بر خلاف روش برگشت مستقیم، در این سیستم اولین رادیاتور در مسیر لوله رفت، آخرین رادیاتور در مسیر لوله برگشت خواهد بود. به عبارت دیگر، طول مسیر آب برای تمامی رادیاتورها در خطوط رفت و برگشت یکسان خواهد بود.
12 پاسخ
سلام ممنونم از توضیحاتون
سلام ایده جالبی و خیلی مقرون به صرفه هست
سلامی مجدد
ببخشید درباره سوال قبلی و محاسبه تعداد رادیاتور می خواستم ببینم در صورت امکان آیا راه ارتباطی وجود دارد عکس نقشه خانه را بفرستم تا از مشورت شما کمک بگیرم
با سلام و پوزش از تاخیر در پاسخ
برای ارتباط با ایمیل زیر،ارتباط بگیرید:
v.yaghmaie@pyaco.ir
با سلام
آیا برای سه تا رادیاتور 120 و یک 80 روش معکوس مناسبه و اینکه سایز لوله را می توان در این کار در تمام مسیر 3/4 اینچ در نظر گرفت طول مسیر هم دورتادور 30 متر می باشد
با سلام و درود
تعداد. ادیاتورها و ابعادشون منعی برای اجراشون بصورت مستقیم و معکوس نداره. در نتیجه جواب سوال شما مثبت است.
دقت کنین که محاسبه و اعمال قطر لوله مورد نیاز نیاز به جدول خوانی و تخصص داره ولی در ابعاد خانگی و غیر حساس می تونیم بصورت سرانگشتی حساب کنیم. در مورد سوال شما بنظر سایز ۳/۴ اینچ (۲/۵) مناسبه.
………………………..
درود شبانگاهی
1- خسته نباشید.
2- لطفا رفرنس بدهید و بدین ترتیب اعتبار مقاله را افزون فرمایید.
3- لطفا از تصاویر واضح و واقعی بیشتر استفاده فرمایید.
4- لطفا از مولتی مدیا بیشتر بهره بگیرید.
5- بیشتر مخاطبان شما، تعمیرکاران و تکنسین های فنی هستند، لذا لطفا تصاویری که اشتباهات سهوی برخی از همکاران را در لوله کشی نشان دهد و موجب صدمات و لطمات به سیستم انرژی و ناخشنودی مشتریان شده، در متن بگنجانید که بسیار عبرت آموز است. محققان علوم شناختی می‌گویند ارزش یک تصویر خوب، معادل دو هزار کلمه است.
6- با تجدید احترام.
7- موفق باشید و سربلند.
……………………………….
جناب آاقای سرپاک
با سلام و تشکر از پیام محبت آمیز حضرتعالی
-در مورد رفرنس مقالات، اطاعت امر و سعی میشه در مورد مطالب اقتباسی، من بعد این مورد لحاظ گردد.
-در مورد تصاویر، با توجه به محدودیت امکانات و محدودیت زمانی مجموعه تهیه تصاویر تا این لحظه ناممکن بوده و بدینوسیله از تمامی همکاران دعوت میشه جهت همکاری با پیاکو جهت تهیه چنین تصاویر و ویديوهایی اعلام آمادگی کنن. لازم به ذکر است که این همکاری هزینه ای را بر همکاران متحمل نخواهد شد و هزینه های احتمالی بر عهده پیاکو است. (کافی است در پایین صفحه اصلی سایت، از قسمت انتقادات و پیشنهادات اعلام آمادگی نمایند)
-بر اساس دسته بندی پیاکو مطالب ویدیویی با نام آموزش و مطالب بیشتر متنی با نام مقاله ارائه خواهد شد.
-در مورد اشتباهات سهوی، ذکر مطالب مخرب، با توجه به پیشنهاد شما در دستور کار قرار میگیره ولی باز همانند مورد ذکر شده، تهیه تصاویر نیازمند همکاری سروران است.
با تشکر مجدد از حسن نظر و نکته سنجی حضرتعالی
درود
سلام مهندس ،جهت 6 رادیاتور خانگی چه نوع لوله کشی مناسبه وقطر لوله رفت وبرگشت چه سایز باشه .با تشکر
با سلام ودرود. همونطور که توی مقاله ذکر شد هر نوع راهکاری محاسن و معایب خود را. اره و یک روش یا راه کلی وجود نداره. شخصا اگه برای شما امکان پذیر باشه، روش معکوس رو می پسندم. در مورد سایز لوله یه مقاله جدید توی سایت هست به اسن «صفر تا صد محاسبات گرمایش» که برای جواب سوالتون توصیه میکنم بصورت کامل مطالعه کنین (از چند بخش مختلف تشکیل شده).
بازم اگر مشکلی بود در خدمتتون هستم.
سلام .جناب اقای مهندس یغمایی ممنون از مطالب و ویدیوهای اموزشی که به اشتراک میگذارید بسیار مفید واموزنده هستند
جناب آقای رحیمی
با سلام و درود
خواهش میکنم و چیزی جز انجام وظیفه نیست. امیدوارم که مطالب در خور و بایسته باشه و بتونیم مطالبی مفید و کاربردی ارائه بدیم.
نظرات شما سروران و ارائه پیشنهاد در مورد مطالب آموزشی میتونه خیلی به ما در جهت دهی مطالب خیلی سازنده باشه.
با تشکر